Het ontstaan van de motorfiets begint in het tweede deel van de 19e eeuw. Hoewel er veel ontwikkelingen bekend zijn betreffende een gemotoriseerde fiets is er voor het idee geen duidelijke oorsprong te vinden. Het lijkt er zelfs op dat vele technici in Europa afzonderlijk rond dezelfde tijd aan dit concept hebben gewerkt.
In de jaren 1860 startte de Fransman Pierre Michaux het bedrijf ‘Michaux et Cie’, het eerste bedrijf wat specifiek gericht was op het bouwen van fietsen met pedalen ook wel vélocipède of hoge bi genoemd waarbij het voorwiel een stuk groter was dan het achterwiel. De eerste stoom aangedreven motor, genaamd de Michaux-Perreaux stoom vélocipède, kan terug herleid worden naar 1867 toen Pierre’s zoon Ernest Michaux een kleine stoom aangedreven motor op een van de vélocipèdes monteerde. Het patent werd vervolgens aangevraagd op 26 december 1869, echter is er geen indicatie dat het prototype werkte voor 1871.
De weg naar Amerika
Het design vond zijn weg naar Amerika toen Pierre Lallement, een Michaux werknemer die aangaf het prototype te hebben ontwikkeld in 1863, het eerste patent aanvroeg in het Amerikaanse octrooibureau in 1866. In 1868 ontwikkelde de Amerikaan Sylvester Howard Roper een op kolen aangedreven tweecilinder stoom vélocipède waarvoor echter nooit een patent voor werd aangevraagd. Roper overleed in juni 1896 tijdens een demonstratie van een van zijn stoom aangedreven fietsen waar hij een snelheid behaalde van 64 km/h.
Het eerste commerciële design voor een gemotoriseerde fiets werd gemaakt in Engeland door Edward Butler in 1884. Het voertuig was een driewieler en werd de Butler Petrol Cycle genoemd en was daarmee een van de eerste benzine aangedreven ‘motoren’. Het design van de Duitse uitvinders Gottlieb Daimler en Wilhelm Maybach was tevens een benzine aangedreven design uit 1885 in welke nog niet de dynamica van fiets en/of motor werd gebruikt. Daarentegen was het afhankelijk van zijwieltjes die de fiets rechtop dienden te houden tijdens het rijden van een bocht.
In 1894 werd de eerste lijn motorfietsen (motorrad) geproduceerd door Hildebrand en Wolfmuller. Dit was tevens de eerste keer dat deze term werd gebruikt. Het model was voorzien van een watergekoelde tweecilinder welke 2,5 pk leverde en een topsnelheid had van 45 km/h.
In de jaren hierop ging het hard, in 1898 presenteerde Peugeot Motocycles hun eerste motorfiets, met deze prestatie is Peugeot de oudste motorproducent ter wereld. Ook Triumph besloot zijn focus te verleggen tot het maken van motorfietsen in 1898. Royal Enfield, Indian en Harley-Davidson volgden in de jaren erop.
Eerste Wereldoorlog
Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog waren motorfietsen niet langer fietsen welke waren voorzien van een motor, maar hadden deze hun eigen technologie alhoewel deze nog steeds voorzien waren van fietselementen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog steeg de productie van motorfietsen enorm, koeriers op paarden werden vervangen door motorrijders welke berichten bezorgden en verkenningen uitvoerden. Het Amerikaanse Harley-Davidson groeide hierdoor enorm en ook Triumph verkocht meer dan 30.000 stuks van het Type H model aan de geallieerden tijdens de oorlog. Het Model H wordt tegenwoordig door velen gezien als de eerste ‘moderne’ motorfiets. Het model was voorzien van een 550cc luchtgekoelde eencilinder welke 4pk leverde en had drie versnellingen. Het model was zo populair dat het de bijnaam ‘Trusty Triumph’ kreeg.
In 1920 werd Harley-Davidson de grootste motorproducent, daar deze hun motoren door dealers lieten verkopen in 67 landen. Tot 1931 waren Harley-Davidson en Indian nog de enige twee Amerikaanse producenten van motoren. In Groot-Brittannië waren in de jaren 30 echter meer dan 80 verschillende producenten van motorfietsen, met onder andere merken als Norton, Triumph en AJS.
Snelheidsrecord
In 1937 wist de Amerikaan Joe Petrali een nieuw land record neer te zetten van 219 km/u op een aangepaste Harley-Davidson met 1000cc, een record wat 11 jaar zou blijven staan. Die dag wist hij tevens het record voor motorfietsen met 700cc te verbeteren.
Na de Tweede Wereldoorlog vonden sommige Amerikaanse veteranen het kameraadschap, gevaar en snelheid terug van het leven in oorlog in motorfietsen. Er werden clubs georganiseerd en motorrijders in Amerika creëerden een sociaal instituut. In Europa werd daarentegen meer gekeken naar de praktische mogelijkheden die motorfietsen met zich meebrachten. De Italiaanse designer Piaggo introduceerde de Vespa in 1946 welke al snel zeer populair bleek.
De BSA groep nam in 1951 Triumph Motorcycles over waardoor dit de grootste motorproducent in ter wereld werd. In 1955 werd het Duitse NSU de grootste producent, tot Honda in 1959 deze titel overnam.
Honda, wat in 1948 opgericht werd introduceerde de CB750 in 1969, het model was direct succesvol, mede dankzij de lage prijs van $1,495 waarmee ze met name de Engelse competitie ver achter zich wisten te laten. Suzuki, Yamaha en Kawasaki begonnen motoren te produceren in de jaren ’50, in de daarop volgende jaren wisten de Japanse motormerken de markt te domineren. Veel Europese bedrijven gingen failliet, ook BMW’s verkoopcijfers zakten enorm in de jaren ’60 maar het merk wist zich met de /5 serie te herpakken in 1970. In de jaren ‘80 wist BWM de ‘adventure touring’ categorie binnen de motorfietsen een plek te geven en ontwikkelde het onder andere ABS op zijn sportmodellen.
Heden
Vandaag de dag domineren nog steeds Japanse merken de markt, hoewel Harley-Davidson nog steeds een zeer sterke positie in de markt bezit. Ook winnen de afgelopen jaren Europese merken weer wat populariteit, waaronder Triumph, BMW en Ducati.
